والدین چگونه بر رشد کودک تأثیر می گذارند؟
تأثیر والدین فرآیندی است که طی آن اعمال، نگرش ها و باورهای والدین بر رشد فرزندانشان تأثیر می گذارد. عوامل دیگری از جمله ژنتیک، تعاملات اجتماعی و محیط مدرسه نیز میتوانند علاوه بر تأثیر والدین بر رشد کودک تأثیر بگذارند. با این حال، یکی از مؤلفههای حیاتی که میتواند تأثیر طولانیمدتی بر رشد کودکان داشته باشد، مشارکت والدین است.
تاثیر پدر و مادر در رشد کودک
رشد کودک تا حد زیادی تحت تأثیر مشارکت والدین به طرق مختلف از جمله رشد مهارت های فکری و اجتماعی، سلامت عاطفی و ویژگی های شخصیتی است. موارد زیر برخی از زمینههایی است که تأثیر والدین در آنها حیاتی است:
1- توسعه شناختی :
والدین تأثیر زیادی بر رشد فکری فرزندان خود دارند. این در سالهای اولیه زمانی شروع میشود که والدین برای فرزندشان مطالعه میکنند، با او صحبت میکنند و با او درگیر میشوند. این فعالیت ها باعث رشد مغز می شود و زمینه را برای آموزش فراهم می کند.
2- مهارتهای اجتماعی :
والدین به عنوان الگوی اصلی فرزندان خود عمل می کنند. بچهها مهارتهای اجتماعی ضروری را با مشاهده و تعامل با والدین خود، مانند اشتراکگذاری، رفتار و نحوه رفتار در موقعیتهای اجتماعی مختلف، یاد میگیرند. روابط اجتماعی والدین با دیگران نیز الگویی برای روابط آینده کودک فراهم می کند.
3- سلامت عاطفی :
والدین از طرق مختلف به سلامت عاطفی فرزندان خود کمک می کنند. عشق، توجه، درک و انضباط آنها به طور قابل توجهی بر رفاه عاطفی کودک تأثیر می گذارد. والدین همچنین می توانند مهارت های مقابله ای و تاب آوری را آموزش دهند که می تواند فرزندانشان را برای مقابله با استرس و ناملایمات در آینده مجهز کند.
4- خودباوری :
باورها و نگرش های والدین نسبت به فرزندانشان به طور قابل توجهی بر نحوه دیدن خود کودکان تأثیر می گذارد. اگر والدین نشان دهند که برای فرزندان خود ارزش قائل هستند و انتظارات بالایی اما واقع بینانه دارند، احتمالاً کودکان خودپنداره مثبت و عزت نفس قوی خواهند داشت.
5- رفتار و انضباط :
قوانین و راهبردهای انضباط والدین بر رفتار فوری کودکان و درک درست و نادرست آنها تأثیر می گذارد. سازگاری والدین در نظم و انضباط برای کودکان ضروری است تا آنچه از آنها انتظار می رود بیاموزند و در دراز مدت می تواند منجر به رفتار بهتر شود.
6- سلامت جسمانی و سبک زندگی :
والدین با ارائه وعده های غذایی متعادل، تشویق به ورزش منظم و اطمینان از برنامه خواب مناسب، مستقیماً بر سلامت جسمانی فرزندان خود تأثیر می گذارند. والدین همچنین رفتارهای مرتبط با سلامتی و تندرستی، مانند نگرش نسبت به غذا و ورزش را که کودکان اغلب اتخاذ می کنند، مدل می کنند.
7- آرزوها و دستاوردهای آموزشی :
نگرش والدین نسبت به آموزش می تواند بر عملکرد تحصیلی و آرزوهای کودک تأثیر بگذارد. والدینی که در آموزش فرزندان خود مشارکت دارند و ارزش یادگیری را بیان می کنند، تمایل دارند فرزندانی را تربیت کنند که عملکرد تحصیلی بهتری داشته باشند و آرزوهای تحصیلی بالاتری داشته باشند.
8- رشد اخلاقی و ارزشی :
والدین نقش اساسی در القای ارزش های اخلاقی و اخلاقی در فرزندان خود دارند. این را می توان از طریق آموزش مستقیم، الگوبرداری از رفتار مناسب و ایجاد محیطی که صداقت، مسئولیت پذیری و احترام به دیگران را تشویق می کند، انجام داد.
مهم است که به یاد داشته باشید که سبک های فرزندپروری و پویایی خانواده می تواند به طور قابل توجهی متفاوت باشد و این تفاوت ها همچنین می تواند بر رشد کودک تأثیر بگذارد. علاوه بر این، رشد کودکان تحت تأثیر طیفی از عوامل فراتر از والدین است، از جمله ژنتیک، تأثیر همسالان، مدارس و محیط های اجتماعی. اما به طور کلی، تأثیر والدین در شکل گیری شخصیت و آینده کودک بسیار مهم است.
سبک های فرزندپروری بر رشد کودک تأثیر می گذارد
سبک های فرزندپروری نقش مهمی در رشد کودک دارند. در روانشناسی، معمولاً چهار نوع اصلی از سبک های فرزندپروری وجود دارد که توسط روانشناس دیانا بامریند شناسایی شده است. اینها مقتدر، اقتدارگرا، سهل گیر، و غفلت کننده (یا بدون دخالت) هستند. هر یک از این سبک ها می تواند تأثیرات متفاوتی بر رشد کودک داشته باشد.
1- فرزندپروری مقتدرانه :
این سبک با انتظارات بالا از کودکان اما با رویکردی گرم و پرورشی مشخص می شود. والدین توجه، بخشنده هستند، به فرزندان خود می آموزند که مسئولیت پذیر باشند و آنها را تشویق می کنند تا نظرات خود را بیان کنند. کودکانی که توسط والدین مقتدر بزرگ شدهاند، عزت نفس بالایی دارند، متکی به خود هستند، از نظر اجتماعی پذیرفته میشوند، در مدرسه عملکرد خوبی دارند و سازگاری روانی خوبی از خود نشان میدهند و سطوح پایینتری از افسردگی و اضطراب را نشان میدهند.
2- فرزندپروری مستبدانه :
این سبک با قوانین سختگیرانه و انتظارات بالا مشخص می شود، اما گرما و انعطاف پذیری کمی دارد. ارتباط عمدتاً یک راه است – از والدین به فرزند. این والدین می توانند بسیار انتقادی باشند و ممکن است به خوبی به نیازهای فرزندشان پاسخ ندهند. فرزندان والدین مستبد ممکن است مطیع و ماهر باشند، اما احتمالاً دارای عزت نفس پایین تر، مهارت های اجتماعی ضعیف تر و سطوح بالاتر افسردگی و اضطراب هستند.
3- فرزندپروری سهل انگارانه (غیر دخالتی) :
این سبک با تقاضاهای کم، پاسخگویی کم و ارتباطات کم مشخص می شود. این والدین نیازهای اساسی کودک را برآورده می کنند اما به طور کلی از زندگی کودک خود جدا هستند. کودکان با این نوع تربیت بدترین پیامدها را نشان می دهند، مشکلاتی در سراسر جهان دارند، مانند مسائل دلبستگی، اعتماد به نفس پایین، میزان مصرف مواد بیشتر و سلامت جسمانی ضعیف تر.
به یاد داشته باشید، این دسته بندی ها به عنوان یک راهنما عمل می کنند و ممکن است بسیاری از والدین به طور منظم در یک سبک واحد قرار نگیرند. فرزندپروری اغلب ترکیبی از سبک هاست و به فرهنگ، موقعیت، شخصیت و رفتار کودک والدین بستگی دارد.
علاوه بر این، پیامدهای مرتبط با سبک های فرزندپروری به جای تضمین گرایش ها هستند. رابطه بین سبک های فرزندپروری و رشد کودک پیچیده است و تحت تأثیر عوامل بسیاری از جمله خلق و خوی خود کودک، محیط های دیگر او (مانند مدرسه، جامعه) و روابط او با همسالان است.
EuroSchool معتقد است که مشارکت والدین برای رشد کودک ضروری است. ما با ارائه انواع ابتکارات و تشویق والدین به مشارکت در آموزش فرزندان خود، به ایجاد یک محیط یادگیری مثبت و حمایتی برای همه دانش آموزان کمک می کنیم.
تاثیر پدر و مادر در رشد کودک
برگرفته از :
مجموعه مقالات کودک – EuroSchool 2024